ΑΣΒΕΣΤΙΟ: Ο ΟΙΚΟΔΟΜΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, χρειάζονται ασβέστιο και άλλα θρεπτικά συστατικά για να χτίσουν γερά οστά και ένα υγιές σώμα.
Η ανάγκη του σώματος για ασβέστιο φτάνει στο υψηλότερο σημείο της μεταξύ των ηλικιών 9 και 18 ετών. Η μη επαρκής πρόσληψη ασβεστίου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μπορεί να επηρεάσει την αντοχή των οστών αργότερα στη ζωή.
Τι είναι το ασβέστιο και τι προσφέρει στο σώμα;
Το ασβέστιο είναι ένα μεταλλικό στοιχείο που χρειάζονται πολλά μέρη του σώματος. Ο βασικός του ρόλος είναι να χτίζει γερά οστά και δόντια, τα οποία περιέχουν το 99% του ασβεστίου του σώματος. Το ασβέστιο βοηθά επίσης τους μύες μας να κινούνται και συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, μεταξύ άλλων ζωτικών λειτουργιών.
Τι συμβαίνει αν δεν παίρνεις αρκετό ασβέστιο;
Αν κάποιος δεν λαμβάνει αρκετό ασβέστιο, τα οστά του θα αποδυναμωθούν. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα θα πάρει ασβέστιο από τα οστά για να το χρησιμοποιήσει αλλού, αν χρειαστεί.
Όταν είμαστε νέοι, το σώμα μας μπορεί να αποθηκεύσει ασβέστιο στα οστά. Καθώς μεγαλώνουμε, χάνουμε αυτή την ικανότητα αποθήκευσης. Μέχρι να φτάσει ένα παιδί στην πρώιμη ενήλικη ζωή, τα οστά του φτάνουν στη μέγιστη οστική πυκνότητα. Αυτό σημαίνει ότι τα οστά του είναι όσο πιο πυκνά (ή «γεμάτα» με ασβέστιο) μπορούν να γίνουν — για όλη του τη ζωή. Από εκεί και πέρα, το σώμα αντλεί ασβέστιο κυρίως από αυτό που έχει ήδη αποθηκευτεί στα οστά.
Άτομα που δεν έχουν αρκετό αποθηκευμένο ασβέστιο στα οστά τους μπορεί να εμφανίσουν οστεοπόρωση καθώς γερνούν. Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που μπορεί να κάνει τα οστά τόσο εύθραυστα, ώστε να σπάνε ακόμα και από την πίεση μιας απλής κάμψης του σώματος.
Είναι το ασβέστιο το μόνο που χρειάζεται για γερά οστά;
Το ασβέστιο δεν δρα μόνο του για να μας κρατήσει δυνατούς. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, το σώμα τους χρειάζεται επίσης και άλλα μεταλλικά στοιχεία, όπως ο φώσφορος και το μαγνήσιο, καθώς και άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη D και η βιταμίνη K.
Η σωματική δραστηριότητα είναι επίσης πολύ σημαντική. Μελέτες δείχνουν ότι η τακτική άσκηση με βάρος, όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το άλμα, καθώς και το τένις, το μπάσκετ ή το ποδόσφαιρο, βοηθούν στο χτίσιμο γερών οστών. Και όταν τα παιδιά κάνουν αυτές τις δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο, το σώμα τους μπορεί να παράγει βιταμίνη D όταν το δέρμα εκτίθεται στο ηλιακό φως. (Μην ξεχνάτε να φοράτε αντηλιακό.)
Πόσο ασβέστιο χρειάζονται τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι ενήλικες;
Η ποσότητα ασβεστίου που χρειάζεται το σώμα διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Η μεγαλύτερη ανάγκη για ασβέστιο υπάρχει μεταξύ των ηλικιών 9 έως 18 ετών.
Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη Ασβεστίου
Ηλικία (έτη) | Ανάγκη σε Ασβέστιο (mg ανά ημέρα) | Μερίδες Γαλακτοκομικών με Χαμηλά Λιπαρά για Κάλυψη Ανάγκης |
4–8 | 800 | 3 |
9–18 | 1.300 | 4 |
19+ | 1.000 | 3–4 |
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να λαμβάνει αρκετό ασβέστιο;
Ο καλύτερος τρόπος για να λάβει το παιδί αρκετό ασβέστιο είναι μέσω της κατανάλωσης τροφών και ποτών που περιέχουν φυσικά ασβέστιο. Αν το παιδί σας έχει κάποια ιατρική κατάσταση, μιλήστε με τον γιατρό σας για τις τροφές και τα ροφήματα που θα του ωφελήσουν περισσότερο.
Πηγές ασβεστίου στις τροφές περιλαμβάνουν:
• Γάλα με χαμηλά λιπαρά, γιαούρτι και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα ή φυτικά ροφήματα σόγιας με προσθήκη ασβεστίου.
• Αρωματισμένα γάλατα, όπως σοκολατούχο ή φράουλας, έχουν την ίδια ποσότητα ασβεστίου με το απλό γάλα. Λάβετε υπόψη όμως ότι μπορεί να περιέχουν προσθήκη ζάχαρης και περισσότερες θερμίδες.
• Μπρόκολο, τόφου, ρεβίθια, φακές, σπασμένα μπιζέλια και ψάρια με κόκαλα, όπως κονσέρβες σολομού και σαρδέλες. Μπορείτε να προσθέσετε αυτές τις τροφές σε σαλάτες.
• Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το λάχανο και τα φύλλα γογγυλιού είναι χαμηλά σε θερμίδες και πλούσια σε ασβέστιο. Ωστόσο, το σπανάκι δεν είναι καλή πηγή ασβεστίου.
• Χυμοί ενισχυμένοι με ασβέστιο. Θυμηθείτε να περιορίζεστε σε 120–240 ml (½ έως 1 φλιτζάνι) χυμού την ημέρα.
• Δημητριακά πρωινού ενισχυμένα με ασβέστιο.
Δείγμα Λίστας Ασβεστίου σε Τρόφιμα
Ομάδα Τροφίμων | Μερίδα | Ασβέστιο (mg) |
Γάλα, πλήρες ή με χαμηλά λιπαρά | 1 φλιτζάνι | 245–265 |
Γιαούρτι, άπαχο ή με φρούτα | 1 φλιτζάνι | 260 |
Τυρί (φέτα 28 γρ.) | 1 φέτα (28 γρ.) | 200 |
Τυρί, παστεριωμένο | ¾ φέτας (21 γρ.) | 145 |
Παγωτό | ½ φλιτζάνι | 90 |
Παγωτό, μαλακής υφής | ½ φλιτζάνι | 115 |
Παγωμένο γιαούρτι | ½ φλιτζάνι | 105 |
Πουτίγκα, στιγμιαία | ½ φλιτζάνι | 150 |
Ρόφημα σόγιας με προσθήκη ασβεστίου | 1 φλιτζάνι | 200–500 |
Ομάδα Πρωτεϊνών – Περιεκτικότητα σε Ασβέστιο
Τρόφιμο | Μερίδα | Ασβέστιο (mg) |
Αμύγδαλα, ψιλοκομμένα | 1 ουγγιά ( 28,35gr) | 65 |
Λευκά φασόλια, μαγειρεμένα ή βραστά | 1 φλιτζάνι | 160 |
Σολομός, κονσερβοποιημένος με κόκαλα | 3 ουγγιές ( 85gr) | 205 |
Τόφου, σκληρό ή εμπλουτισμένο με ασβέστιο | 1/2 φλιτζανιού | 205 |
Λαχανικά και φρούτα Ποσότητα Ασβέστιο (mg)
Μπρόκολο, μαγειρεμένο 1 φλιτζάνι 60
Λάχανα (collards), μαγειρεμένα 1 φλιτζάνι 265
Ντομάτες, κονσέρβα ή μαγειρεμένες 1 φλιτζάνι 85
Χυμός πορτοκαλιού, εμπλουτισμένος με ασβέστιο 1 φλιτζάνι 300
Πορτοκάλι 1 μέτριο 50
Δημητριακά Ποσότητα Ασβέστιο (mg)
Αγγλικό μάφιν, σκέτο ή εμπλουτισμένο 1 τεμάχιο 95
Τηγανίτες (με γάλα) 1 τεμάχιο 80
Τορτίγια καλαμποκιού 1 τεμάχιο 45
Επιλεγμένα δημητριακά πρωινού, εμπλουτισμένα με ασβέστιο 3/4–1 φλιτζάνι 100
Στιγμιαίο πλιγούρι βρώμης (με νερό), εμπλουτισμένο με ασβέστιο 1/2 φλιτζάνι 65
Σημειώσεις:
α. Το γάλα χαμηλών λιπαρών περιέχει τόσο ή και περισσότερο ασβέστιο από το πλήρες γάλα.
β. Αν καταναλώνετε ροφήματα χωρίς γαλακτοκομικά που περιέχουν ασβέστιο, να θυμάστε ότι μερικά ροφήματα με την ένδειξη «γάλα», όπως το γάλα αμυγδάλου, είναι συχνά χαμηλά σε ασβέστιο.
Πώς να ελέγχετε το ασβέστιο στις ετικέτες τροφίμων
Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α. (FDA) απαιτεί το ασβέστιο να αναγράφεται στις Διατροφικές Ετικέτες (Nutrition Facts). Γενικά, ένα τρόφιμο που αναφέρει ποσοστό 20% ή περισσότερο της ημερήσιας αξίας για το ασβέστιο θεωρείται πλούσιο σε ασβέστιο. Οποιοδήποτε τρόφιμο περιέχει λιγότερο από 5% της ημερήσιας αξίας θεωρείται χαμηλό σε ασβέστιο.
Χρειάζεται το παιδί μου να παίρνει συμπληρώματα ασβεστίου;
Ορισμένες ιατρικές παθήσεις, δίαιτες ή τρόποι ζωής μπορεί να κάνουν δύσκολο για τα παιδιά να λαμβάνουν αρκετό ασβέστιο μέσω της διατροφής τους. Σε μερικές περιπτώσεις, ο παιδίατρός σας μπορεί να προτείνει τη λήψη συμπληρωμάτων. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο για να δείτε τι είναι το καλύτερο για το παιδί σας.
Τι μειώνει την πρόσληψη ασβεστίου;
Ακολουθούν μερικά πράγματα που μπορεί να βλάψουν την υγεία των οστών:
• Κατανάλωση πολλών αναψυκτικών (σόδα ή άλλα αναψυκτικά χωρίς αλκοόλ) — Μελέτες δείχνουν ότι αυτό μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα κατάγματος των οστών. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα αναψυκτικά συχνά αντικαθιστούν το γάλα ή άλλα ροφήματα πλούσια σε ασβέστιο.
• Ορισμένες δίαιτες — Μερικές δίαιτες μπορεί να μην παρέχουν αρκετό ασβέστιο, όπως η χορτοφαγική δίαιτα που αποκλείει τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Ορισμένα φάρμακα και ασθένειες — Μερικά φάρμακα, καθώς και παθήσεις των νεφρών και του εντέρου, μπορούν να προκαλέσουν απώλεια ασβεστίου από τα οστά.
• Αλκοόλ και καπνός — Η χρήση αλκοόλ και καπνού μπορεί να προκαλέσει απώλεια ασβεστίου από τα οστά.
Τι είναι η δυσανεξία στη λακτόζη;
Ορισμένοι νέοι άνθρωποι έχουν σημαντική δυσανεξία στη λακτόζη, που σημαίνει ότι δυσκολεύονται να χωνέψουν τη λακτόζη (την ζάχαρη του γάλακτος). Στους περισσότερους ανθρώπους, η δυσανεξία στη λακτόζη είναι ήπιας μορφής. Αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να χωνέψουν μικρές ποσότητες γαλακτοκομικών μαζί με το γεύμα. Τα τυριά και τα γιαούρτια, στα οποία η λακτόζη έχει εν μέρει διασπαστεί, μπορούν να αποτελέσουν καλές πηγές ασβεστίου γι’ αυτούς. Υπάρχουν και σκευάσματα του ενζύμου λακτάση που διευκολύνουν την πέψη της λακτόζης. Επίσης, διατίθεται γάλα με μειωμένη λακτόζη.
Τα μη γαλακτοκομικά ροφήματα, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος σόγιας που είναι πλούσια σε ασβέστιο, καθώς και τα τρόφιμα εμπλουτισμένα με ασβέστιο, μπορούν επίσης να είναι καλές επιλογές για ανθρώπους με δυσανεξία στη λακτόζη.